महात्मा गांधी यांचे जीवन चरित्र | mahatma gandhi information in marathi

mahatma gandhi information in marathi | महात्मा गांधी यांचे जीवन चरित्र:-  महात्मा गांधी म्हणून प्रसिद्ध असलेले मोहनदास करमचंद गांधी हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचे प्रमुख राजकीय नेते होते. सत्याग्रह आणि अहिंसा या तत्त्वांचे अनुसरण करून त्यांनी भारताला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.त्यांच्या तत्वांनी जगभरातील लोकांना नागरी हक्क आणि स्वातंत्र्य चळवळीसाठी प्रेरित केले . त्यांना राष्ट्रपिता देखील म्हटले जाते. सुभाषचंद्र बोस यांनी 1944 मध्ये रंगून रेडिओवरून गांधीजींच्या नावाने प्रसिद्ध केलेल्या प्रसारणामध्ये त्यांना ‘राष्ट्रपिता’ म्हणून संबोधित केले होते.

महात्मा गांधी संपूर्ण मानवजातीसाठी एक आदर्श आहेत. त्यांनी प्रत्येक परिस्थितीत अहिंसा व सत्याचे अनुसरण केले आणि लोकांना त्यांचे अनुसरण करण्यास सांगितले. ते आपले पूर्ण जीवन सदाचाराने जगले. ते नेहमी पारंपारिक भारतीय पोषाक धोती आणि सूती शाल परिधान करत असे. नेहमी शाकाहारी पदार्थ खाणारा हा महान माणूस स्वत:च्या आत्म शुध्दीसाठी अनेक वेळा लांब उपवास ठेवत असे.

Mahatma gandhi information in marathi

सन 1915 मध्ये भारतात परत येण्यापूर्वी गांधींनी दक्षिण आफ्रिकेत स्थलांतरित वकील म्हणून भारतीय समुदायाच्या लोकांच्या नागरी हक्कांसाठी संघर्ष केला. भारतात येऊन त्यांनी संपूर्ण देशाचा दौरा केला आणि भारी जमीन कर व भेदभाव विरोधात लढा देण्यासाठी शेतकरी, मजूर आणि कामगार यांना एकत्र केले.

1921 मध्ये त्यांनी भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसची सत्ता घेतली आणि आपल्या कार्यातून देशाच्या राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक क्षेत्राला प्रभावित केले. त्यांनी 1930 मध्ये मीठ सत्याग्रह सुरू केला आणि त्यानंतर 1942 मध्ये ‘भारत छोडो’ चळवळीने त्यांना प्रसिद्धी मिळाली. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात गांधीजी अनेक प्रसंगी अनेक वर्षे तुरूंगातही राहिले.

<—– महात्मा गांधी यांचे अनमोल विचार —–>

लहानपणीचे जीवन | Early Life of  Mahatma Gandhi in Marathi

मोहनदास करमचंद गांधी यांचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी गुजरातमधील किनारपट्टी असलेल्या पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे वडील करमचंद गांधी ब्रिटिश राजवटीत काठियावाडच्या छोट्या राज्याचे (पोरबंदर) दिवाण होते. मोहनदासची आई पुतलीबाई परनामी ही वैश्य समुदायाशी संबंधित होती आणि ती अत्यंत धार्मिक स्वभावाची होती.

ती उपवास ठेवत असत आणि जर कोणी कुटुंबात आजारी पडल तर ती सुश्रुषात रात्रंदिवस त्यांची सेवा करत असे. अशा प्रकारे मोहनदास यांना त्यांच्या आईकडून स्वाभाविकपणे अहिंसा, शाकाहार, स्वत: ची शुध्दीकरणासाठी उपवास आणि भिन्न धर्म आणि पंथांवर विश्वास ठेवणार्‍या लोकांमध्ये परस्पर सहिष्णुतेचा अवलंब केला.

सन 1883 मध्ये वयाच्या 13 व्या वर्षी, त्याचे 14 वर्षांच्या कस्तुरबाशी लग्न झाले. जेव्हा मोहनदास 15 वर्षांचे होते, तेव्हा त्यांचा पहिला मुलगा जन्माला आला, परंतु तो काही दिवसच जगला. त्यांचे वडील करमचंद गांधी यांचेही त्याच वर्षी 1885 मध्ये निधन झाले. नंतर मोहनदास आणि कस्तुरबा यांना चार मुले झाली – हरीलाल गांधी (1888), मनिलाल गांधी (1892), रामदास गांधी (1897) आणि देवदास गांधी (1900).

त्यांनी पोरबंदर येथे माध्यमिक शालेय शिक्षण घेतले आणि राजकोट येथे उच्च माध्यमिक शिक्षण घेतले. मोहनदास हे शैक्षणिक स्तरावर सरासरी विद्यार्थी राहिले. 1887 मध्ये अहमदाबादमधून मॅट्रिकची परीक्षा दिली. यानंतर मोहनदास यांनी भावनगरातील शामलदास महाविद्यालयात प्रवेश घेतला पण तब्येत बिघडल्यामुळे महाविद्यालय सोडून पोरबंदरला परत गेले.

परदेशात शिक्षण आणि वकिली | Gandhi’s Visit at South africa

मोहनदास हे त्यांच्या कुटुंबात सर्वात सुशिक्षित होते, म्हणूनच ते आपल्या वडिलांचा आणि काकाचा वारस (दिवाण) होऊ शकतो, असा विश्वास त्याच्या कुटुंबियांना होता. त्यांच्या कुटुंबातील एक मित्र मावजी दवे यांनी असा सल्ला दिला की एकदा मोहनदास लंडनहून बॅरिस्टर झाले की त्यांना सहजपणे दिवाणची पदवी मिळू शकेल.

त्यांची आई पुतलीबाई आणि इतर कुटुंबातील सदस्यांनी त्यांच्या परदेशात जाण्याच्या कल्पनेला विरोध केला परंतु मोहनदासच्या आस्वासनानंतर ते राजी झाले.

सन 1888 मध्ये मोहनदास इंग्लंडला कायद्याचा अभ्यास करण्यासाठी गेले आणि युनिव्हर्सिटी कॉलेज लंडनमध्ये बॅरिस्टर बनले.

आपल्या आईला दिलेल्या आश्वासनानुसार त्यांनी लंडनमध्ये आपला वेळ घालवला. तेथे त्यांना शाकाहारी खाण्याशी संबंधित बर्‍याच अडचणी आल्या आणि सुरुवातीच्या दिवसांत बर्‍याच वेळा उपाशी राहावे लागले. हळूहळू त्यांना शाकाहारी अन्नासह रेस्टॉरंट्सबद्दल माहिती मिळाली.

Mahatma gandhi information in marathi

यानंतर त्यांनी वेजिटेरियन सोसायटीच्या सदस्यतेतही प्रवेश घेतला. या सोसायटीचे काही सदस्य थियोसोफिकल सोसायटीचे सदस्य देखील होते आणि त्यांनी मोहनदास यांना गीता वाचण्याचा सल्ला दिला

जून 1891 मध्ये गांधी भारतात परतले आणि त्यांच्या आईच्या मृत्यूबद्दल त्यांना कळले. त्यांनी मुंबईत वकिली सुरू केली पण फारसे यश त्यांना मिळू शकले नाही. यानंतर ते राजकोटला गेले जेथे त्यांनी गरजूंसाठी खटल्यांसाठी अर्ज लिहायला सुरुवात केली पण काही काळानंतर त्यांनाही ही नोकरी सोडावी लागली.अखेरीस, 1893 मध्ये, भारतीय कंपनी नेताल (दक्षिण आफ्रिका) मध्ये एका वर्षाच्या करारावर वकिलीचे कार्य स्वीकारले.

महात्मा गांधीजी दक्षिण आफ्रिकेमध्ये (1893-1914) | Mahatma Gandhi in Africa

वयाच्या 24 व्या वर्षी गांधी दक्षिण आफ्रिकेत पोहचले. ते तेथे प्रिटोरियामधील काही भारतीय व्यावसायिकांचे न्यायालयीन सल्लागार म्हणून गेले होते. त्यांनी आपल्या आयुष्याची 21 वर्षे दक्षिण आफ्रिकेत घालविली जेथे त्यांचे राजकीय विचार आणि नेतृत्व कौशल्य विकसित झाले. दक्षिण आफ्रिकेत त्यांना गंभीर वांशिक भेदाचा सामना करावा लागला. एकदा ट्रेनमध्ये प्रथम श्रेणी चे वैध तिकीट असल्यावर सुध्दा त्यांना तिसर्‍या श्रेणीच्या डब्यात प्रवेश करण्यास सांगितले गेले.त्यांनी नकार दिल्यामुळे त्यांना ट्रेनमधून बाहेर फेकण्यात आले.

या सर्व घटना त्याच्या आयुष्यातील एक महत्त्वाचा टप्पा ठरल्या आणि यामुळे त्यांना सामाजिक आणि राजकीय अन्यायाची जाणीव झाली. दक्षिण आफ्रिकेत भारतीयांवर होणारा अन्याय लक्षात घेता त्यांच्या मनात भारतीयांचा सन्मान आणि ब्रिटीश साम्राज्याअंतर्गत त्यांची स्वतःची ओळख याविषयी प्रश्न निर्माण होऊ लागले.

दक्षिण आफ्रिकेत, गांधीजींनी भारतीयांना त्यांच्या राजकीय आणि सामाजिक हक्कांसाठी संघर्ष करण्याची प्रेरणा दिली. त्यांनी दक्षिण आफ्रिकेच्या सरकारकडे भारतीयांच्या नागरिकत्वाचा मुद्दा उपस्थित केला आणि 1906 च्या जुलू युद्धामध्ये भारतीयांना भरती करण्यासाठी ब्रिटीश अधिकाऱ्यांना सक्रियपणे प्रेरित केले. गांधी यांच्या म्हणण्यानुसार, भारतीयांनी त्यांचे नागरिकत्व हक्क कायदेशीर ठरविण्यासाठी ब्रिटिशाना युद्धामध्ये सहकार्य केले पाहिजे.

भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याचा संघर्ष (1916-1945) | Indian Freedom struggle in Marathi

1914 मध्ये गांधी दक्षिण आफ्रिकेतून भारतात परत आले. तोपर्यंत गांधी राष्ट्रवादी नेते व संयोजक म्हणून प्रतिष्ठित झाले होते. ते कॉंग्रेसचे उदारवादी नेते गोपाळ कृष्ण गोखले यांच्या सांगण्यावरून भारतात आले आणि प्रारंभीच्या काळात गांधींच्या विचारांवर गोखले यांच्या विचारांचा प्रभाव पडला. सुरुवातीला गांधींनी देशाच्या विविध भागात जाऊन राजकीय, आर्थिक आणि सामाजिक विषय समजून घेण्याचा प्रयत्न केला.

चंपारण आणि खेडा सत्याग्रह | Champaran and Kheda Satyagrah In Marathi

बिहारमधील चंपारण आणि गुजरातमधील खेडा येथील चळवळींमुळे गांधींना भारतातील पहिले राजकीय यश मिळाले. चंपारणमधील ब्रिटीश जमींदारांनी शेतकऱ्यांना अन्नधान्य पिकांऐवजी नील लागवड करण्यास भाग पाडले आणि स्वस्त दरात पिके घेण्यास भाग पाडले, यामुळे शेतकर्‍यांची परिस्थिती बिकट झाली. यामुळे ते अत्यंत गरीबीने वेढले गेले होते.

विनाशकारी दुष्काळानंतर ब्रिटीश सरकारने दडपशाही कर लादला, ज्याचा त्रास दिवसेंदिवस वाढत गेला. एकूणच परिस्थिती अतिशय निराशाजनक होती.गांधीजींनी जमीनदारांच्या विरोधात निषेध आणि संपाचे नेतृत्व केले त्यानंतर गरीब आणि शेतकर्‍यांच्या मागण्या मान्य केल्या गेल्या.

1918 मध्ये गुजरातमधील खेडा पूर आणि दुष्काळाने त्रस्त झाला, ज्यामुळे शेतकरी व गरिबांची परिस्थिती खूप वाईट झाली आणि लोकांनी कर माफीची मागणी केली. खेडा येथे गांधीजींच्या मार्गदर्शनाखाली सरदार पटेल यांनी शेतकऱ्यांच्या या समस्येवर इंग्रजांशी चर्चा करण्यास सांगितले. यानंतर, ब्रिटिशांनी महसूल वसूली माफ करून सर्व कैद्यांची सुटका केली. अशा प्रकारे, चंपारण आणि खेडा नंतर गांधींची कीर्ती देशभर पसरली आणि ते स्वातंत्र्य चळवळीचे एक महत्त्वाचे नेते म्हणून उदयास आले.

खिलापत आंदोलन | Khilapat Aandolan in Marathi

खिलाफत चळवळीच्या माध्यमातून कॉंग्रेस व मुस्लिमांमध्ये त्यांची लोकप्रियता वाढविण्याची संधी गांधीजींना मिळाली. खिलाफत ही जगभरातील चळवळ होती जिच्याद्वारे खलिफाच्या घसरणार्‍या वर्चस्वाला संपूर्ण जगातील मुस्लिम विरोध करत होते. पहिल्या महायुद्धात पराभूत झाल्यानंतर तुर्क साम्राज्य तोडण्यात आले ज्यामुळे मुसलमानांना त्यांच्या धर्माच्या आणि धार्मिक स्थळांच्या सुरक्षिततेविषयी चिंता वाटू लागली.

भारतात खिलाफतचे नेतृत्व ‘अखिल भारतीय मुस्लिम परिषद’ केले जात होते. हळूहळू गांधी त्याचे मुख्य प्रवक्ता झाले. भारतीय मुस्लिमांशी एकता व्यक्त करण्यासाठी ब्रिटिशांनी दिलेला सन्मान व पदक त्यांनी ब्रिटिशांना परत केले. यानंतर गांधी हे केवळ कॉंग्रेसच नव्हे तर देशातील एकमेव नेते बनले ज्यांचा प्रभाव विविध समाजातील लोकांवर होता.

असहकार आंदोलन | Non co-operation Movement in Marathi

गांधीजींचा असा विश्वास होता की भारतातील इंग्रजांचे शासन केवळ भारतीयांच्या सहकार्याने शक्य होते आणि जर आपण सर्वजण मिळून ब्रिटीशांविरूद्ध सर्व काही करण्यास सहकार्य केले तर स्वातंत्र्य शक्य आहे. गांधींच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळेच त्यांना कॉंग्रेसचा महान नेता बनवले आणि आता ते ब्रिटिशांविरूद्ध असहकार, अहिंसा आणि शांतताप्रिय प्रतिकार यासारखी शस्त्रे वापरण्याची स्थितीत आले होते.

दरम्यान, जालियनवाला हत्याकांडाने देशाला मोठा धक्का बसला, यामुळे लोकांमध्ये संताप व हिंसाचाराची ज्वाला भडकली.

गांधीजींनी परदेशी वस्तू, विशेषत: इंग्रजी वस्तूंवर बहिष्कार घालण्यासाठी स्वदेशी धोरणाची मागणी केली. ते म्हणाले की, सर्व भारतीयांनी इंग्रजांनी बनवलेल्या कपड्यांऐवजी आपल्या स्वत: च्या लोकांनी हाताने तयार केलेली खादी घालावी.

त्याने पुरुष व स्त्रियांना दररोज सूत फिरण्यास सांगितले. त्याशिवाय ब्रिटनच्या शैक्षणिक संस्था व न्यायालयांवर बहिष्कार घालण्याची, सरकारी नोकरी सोडावी व ब्रिटीश सरकारकडून मिळालेला सन्मान व सन्मान परत करण्याची विनंतीही महात्मा गांधींनी केली.

असहकार चळवळीला अपार यश मिळत होते, ज्यामुळे समाजातील सर्व घटकांमध्ये उत्साह आणि सहभाग वाढला परंतु फेब्रुवारी 1922 मध्ये चौरी-चौरा घटनेमुळे या संपाचा अंत झाला. या हिंसक घटनेनंतर गांधीजींनी असहकार आंदोलन मागे घेतले. त्यांना अटक केली गेली आणि देशद्रोहाचा खटला चालविला गेला ज्यामध्ये त्यांना सहा वर्षांच्या तुरूंगवासाची शिक्षा सुनावण्यात आली.

तब्येत बिघडल्यामुळे फेब्रुवारी 1924 मध्ये सरकारने त्यांची सुटका केली.

स्वराज आणि मीठ सत्याग्रह | Mith Satyagrav in marathi

असहकार चळवळीच्या वेळी अटकेनंतर गांधींना फेब्रुवारी 1924 मध्ये सोडण्यात आले आणि ते 1928 पर्यंत सक्रिय राजकारणापासून दूर राहिले. यावेळी त्यांनी स्वराज पक्ष आणि कॉंग्रेसमधील विरंगुळ्या कमी केल्या आणि अस्पृश्यता, मद्यपान, अज्ञान आणि दारिद्र्याविरूद्ध संघर्ष केला.

त्याच वेळी, ब्रिटिश सरकारने सर जॉन सायमनच्या नेतृत्वात भारतासाठी एक नवीन वैधानिक सुधार आयोग तयार केला, परंतु त्यातील कोणतेही सदस्य भारतीय नव्हते, यामुळे भारतीय राजकीय पक्षांनी त्यावर बहिष्कार टाकला.

यानंतर, डिसेंबर 1928 च्या कलकत्ता अधिवेशनात, गांधीजींनी ब्रिटीश सरकारला भारतीय साम्राज्याला सत्ता देण्यास सांगितले आणि तसे करण्यास अपयशी ठरल्यास, देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी असहकार चळवळीला तोंड देण्यासाठी तयार राहा असे ठणकावून सांगितले.

ब्रिटिशांकडून कोणताही प्रतिसाद मिळाला नाही त्यामुळे ३१ डिसेंबर 1929 रोजी लाहोरमध्ये भारतीय ध्वज फडकावण्यात आला. आणि कॉंग्रेसने २ जानेवारी 1930 रोजी भारतीय स्वातंत्र्य दिन म्हणून साजरा केला. यानंतर, गांधीजींनी शासनाने मिठाच्या कर आकारण्याच्या निषेधार्थ मीठ सत्याग्रह सुरू केला, त्या अंतर्गत त्यांनी १२ मार्च ते एप्रिल या कालावधीत गुजरातच्या अहमदाबाद ते दांडी, 388 कि.मी.चा प्रवास केला. या प्रवासाचा हेतू स्वत: हून मीठ तयार करणे हा होता.

Mahatma gandhi information in marathi language

या प्रवासात हजारो भारतीय सहभागी झाले आणि इंग्रजी सरकारचे लक्ष विचलित करण्यात यशस्वी झाले. यावेळी सरकारने 60 हजाराहून अधिक लोकांना अटक करून तुरूंगात पाठविले.

यानंतर, लॉर्ड इर्विन यांच्या प्रतिनिधीत्व असलेल्या सरकारने गांधीजींशी सल्लामसलत करण्याचा निर्णय घेतला ज्यायोगे गांधी-इर्विन करारावर मार्च 1931 मध्ये स्वाक्षरी झाली. गांधी-इर्विन करारा अंतर्गत ब्रिटीश सरकारने सर्व राजकीय कैद्यांना सोडण्यासाठी सहमती दर्शविली. या कराराच्या परिणामी गांधींनी लंडन येथे झालेल्या गोलमेज परिषदेत कॉंग्रेसचे एकमेव प्रतिनिधी म्हणून हजेरी लावली पण ही परिषद कॉंग्रेस व इतर राष्ट्रवादीसाठी अत्यंत निराशाजनक ठरली.

यानंतर गांधींना पुन्हा अटक करण्यात आली आणि ब्रिटिश सरकारने राष्ट्रवादी चळवळीला चिरडण्याचा प्रयत्न केला.

गांधींनी 1934 मध्ये कॉंग्रेसच्या सदस्याचा राजीनामा दिला. राजकीय उपक्रमांऐवजी त्यांनी ‘रचनात्मक कार्यक्रमांद्वारे’ खालच्या पातळीवरुन ‘देश घडवण्याकडे आपले लक्ष केंद्रित केले. ग्रामीण भारतातील शिक्षणाचे काम, अस्पृश्यतेच्या विरोधात चळवळ सुरू ठेवणे, सूत कातणे, विणकाम आणि इतर कापूस उद्योगांना चालना देणे आणि लोकांच्या गरजेनुसार शिक्षण व्यवस्था निर्माण करण्याचे काम त्यांनी सुरू केले.

हरिजन आंदोलन | Harijan Aandolan

दलित नेते बी.आर. आंबेडकर यांच्या प्रयत्नांचा परिणाम म्हणून इंग्रजी सरकारने एका नवीन घटनेत अस्पृश्यांसाठी स्वतंत्र निवडणूकीस मान्यता दिली. याचा निषेध म्हणून सप्टेंबर 1932 मध्ये गांधीजींनी येरवडा कारागृहात राहून सहा दिवस उपोषण केले आणि सरकारला एकसमान व्यवस्था (पूना करार) अवलंबण्यास भाग पाडले.

अस्पृश्यांचे जीवन सुधारण्यासाठी गांधींनी केलेल्या मोहिमेची ही सुरुवात होती. 8 मे 1933 रोजी गांधीजींनी आत्म शुध्दीकरणासाठी २१ दिवसांचे उपोषण केले आणि हरिजन चळवळ पुढे नेण्यासाठी एक वर्षाची मोहीम सुरू केली.

आंबेडकरांसारखे दलित नेते या चळवळीवर खूष नव्हते आणि गांधीजींनी दलितांसाठी हरिजन हा शब्द वापरण्याची निंदा केली.

द्वितीय विश्व युद्ध आणि ‘भारत छोडो आंदोलन’ | Quit India Movement in Marathi

दुसर्‍या महायुद्धाच्या सुरूवातीला गांधीजी ब्रिटिशांना ‘अहिंसक नैतिक पाठिंबा’ देण्याच्या बाजूने होते, परंतु कॉंग्रेसचे अनेक नेते नाराज होते की सरकारने लोकप्रतिनिधींचा सल्ला न घेता देशाला युद्धात फेकले. गांधींनी जाहीर केले की एकीकडे भारताला स्वातंत्र्य नाकारले जात आहे, तर दुसरीकडे लोकशाही सत्ता जिंकण्याच्या युद्धामध्ये भारताचा समावेश करण्यात आला आहे. युद्धाची प्रगती होत असताना गांधीजी आणि कॉंग्रेसने ‘भारत छोडो’ आंदोलनाची मागणी तीव्र केली.

स्वातंत्र्य चळवळीतील भारत छोडो ही सर्वात शक्तिशाली चळवळ ठरली ज्यामुळे व्यापक हिंसाचार आणि अटक झाल्या. या संघर्षात हजारो स्वातंत्र्यसैनिक शहीद झाले किंवा जखमी झाले आणि हजारो लोकांना अटक करण्यात आली.

गांधीजींनी हे स्पष्ट केले की जोपर्यंत तातडीने स्वातंत्र्य मिळत नाही तोपर्यंत आपण ब्रिटीशांच्या युद्धाच्या प्रयत्नांना पाठिंबा देणार नाही. आंदोलन थांबणार नाही असेही ते म्हणाले.

Mahatma gandhi information in marathi essay

त्यांचा असा विश्वास होता की देशात अस्तित्त्वात असलेले सरकार हे अनागोंदीपेक्षा अधिक धोकादायक आहेत. गांधीजींनी सर्व कॉंग्रेस आणि भारतीयांना अहिंसेची शिस्त पाळून करावे किंवा मरावे (करावे किंवा मरणार) असे सांगितले.

प्रत्येकाच्या अंदाजानुसार, ब्रिटिश सरकारने गांधीजी आणि कॉंग्रेस कार्यकारी समितीच्या सर्व सदस्यांना 9 ऑगस्ट 1942 रोजी मुंबईत अटक केली आणि गांधीजींना पुण्यातील आगा खान महल येथे नेण्यात आले आणि तेथे त्यांना दोन वर्षे बंदिवान म्हणून ठेवले गेले.

दरम्यान, त्यांच्या पत्नी कस्तुरबा गांधी यांचे 22 फेब्रुवारी 1944 रोजी निधन झाले आणि काही काळानंतर गांधीजींनाही मलेरियाने ग्रासले. या स्थितीत ब्रिटिश त्यांना तुरूंगात सोडून देऊ शकले नाहीत, म्हणून आवश्यक उपचारांसाठी 6 मे 1944 रोजी त्यांना सोडण्यात आले.

आंशिक यश मिळाल्यानंतरही भारत छोडो चळवळीने भारताला एकत्र केले आणि दुसरे महायुद्ध संपेपर्यंत ब्रिटिश सरकारने लवकरच सत्ता भारतीयांच्या ताब्यात देण्याचे स्पष्ट संकेत दिले होते. गांधीजींनी भारत छोडो आंदोलन संपवले आणि सरकारने सुमारे 1 लाख राजकीय कैदी सोडले.

देशाचे विभाजन आणि स्वातंत्र्य | Partition Of India and Independance In Marathi

आधी म्हटल्याप्रमाणे दुसरे महायुद्ध संपल्यावर ब्रिटीश सरकारने देश स्वतंत्र करण्याचे संकेत दिले होते. भारताच्या स्वातंत्र्याच्या चळवळीबरोबरच, जिन्ना यांच्या नेतृत्वात स्वतंत्र मुस्लिम बहुल देश (पाकिस्तान) करण्याची मागणी जोर धरत गेली आणि 40 च्या दशकात या ताकदीने स्वतंत्र पाकिस्तान ‘पाकिस्तान’ ची मागणी प्रत्यक्षात उतरवली .

गांधीजींना देशाचे विभाजन नको होते कारण ते त्यांच्या धार्मिक ऐक्याच्या तत्त्वापेक्षा पूर्णपणे भिन्न होते परंतु तसे झाले नाही आणि ब्रिटीशांनी देशाचे दोन तुकडे केले – भारत आणि पाकिस्तान.

महात्मा गांधीजींची हत्या | Death of Mahatma Gandhi

30 जानेवारी 1948 रोजी संध्याकाळी 5:17 वाजता दिल्लीतील बिर्ला हाऊसमध्ये राष्ट्रपिता महात्मा गांधी यांची हत्या करण्यात आली. त्यांचा मारेकरी नथुराम गोडसेने त्यांच्या छातीवर 3 गोळ्या झाडल्या तेव्हा गांधीजी प्रार्थना सभांना संबोधित करणार होते. असा विश्वास आहे की ‘हे राम’ त्याच्या मुखातील शेवटचा शब्द होता. 1949 मध्ये नथुराम गोडसे आणि त्याच्या साथीदारांवर खटला चालवला गेला आणि त्याला मृत्यूदंड ठोठावण्यात आला.

आम्ही दिलेल्या माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे आम्ही ते update करत राहू. धन्यवाद

मित्रानो तुमच्याकडे जर Mahatma gandhi याच्या विषयी अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या Mahatma Gandhi information in marathi या article मध्ये upadate करू
Mahatma Gandhi information in marathi हि पोस्ट जर तुम्हाला आवडली असेल तर ती तुमच्या मित्रमंडळी मध्ये share करायला विसरू नका.

हे पण वाचा :- सचिन तेंडुलकर यांचे जीवन चरित्र
 स्टिव्ह जॉब्स यांचे जीवन चरित्र