Mahadev Govind Ranade Information in Marathi | महादेव गोविंद रानडे यांच्या विषयी माहिती

Mahadev Govind Ranade Information in Marathi | महादेव गोविंद रानडे यांच्या विषयी माहिती:-  मित्रानो आज आम्ही तुम्हाला भारतातील थोर समाज सुधारक महादेव गोविंद रानडे ( Mahadev Govind Ranade ) यांच्या विषयी माहिती सांगणार आहोत आम्हाला आशा आहे कि हि माहिती तुम्हाला नक्कीच आवडेल.

महादेव गोविंद रानडे ( Mahadev Govind Ranade ) हे प्रख्यात भारतीय राष्ट्रवादी, अभ्यासक, समाजसुधारक व न्यायशास्त्रज्ञ होते. रानडे यांनी सामाजिक कुप्रथा आणि अंधश्रद्धा यांचा तीव्र विरोध केला आणि सामाजिक सुधारणांमध्ये सक्रियपणे भाग घेतला. प्रार्थना समाज, आर्य समाज, ब्राह्मो समाज अशा समाजसुधारक संघटनांचा रानडे यांचा वर प्रचंड प्रभाव पडला होता. न्यायमूर्ती गोविंद रानडे हे डेक्कन एज्युकेशनल सोसायटीचे संस्थापक होते. ते एक राष्ट्रवादी असल्याने त्यांनी ‘इंडियन नॅशनल कॉंग्रेस’ स्थापनेला पाठिंबा दर्शविला आणि ते स्वदेशी समर्थक पण होते.

Biography of Mahadev Govund Ranade

नावमहादेव गोविंद रानडे
जन्म
18 जानेवारी 1842
जन्म ठिकाणनिफाड नाशिक महाराष्ट्र
पत्नी रमाबाई रानडे
मृत्यू
16 जानेवारी 1901

त्यांच्या आयुष्यात त्यांनी बरीच महत्त्वाची व प्रतिष्ठित पदे भूषवली, ज्यात मुख्य म्हणजे मुंबई विधानपरिषदेचे सदस्य, केंद्र सरकारच्या वित्त समितीचे सदस्य आणि मुंबई उच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश होते. आपल्या हयातीत त्यांनी अनेक सार्वजनिक संस्था तयार करण्यात हातभार लावला. त्यांच्यात वैक्रुत्तोतेजक सभा, पूना सार्वजनिक सभा व प्रार्थना समाज होते. त्यांनी ‘इंदुप्रकाश’ या इंडो-मराठी पत्राचे संपादनही केले.

लहानपणीचे जीवन ( Early Life of Govind ranade in Marathi)

महादेव गोविंद रानडे ( Mahadev Govind Ranade ) यांचा जन्म १ जानेवारी 1842 रोजी नाशिकच्या निफड तालुक्यात झाला. त्यांचे बालपण बहुतेक वेळेस कोल्हापुरात गेले जेथे त्यांचे वडील मंत्री होते. वयाच्या 14 व्या वर्षी त्यांनी मुंबईच्या एल्फिन्स्टन कॉलेजमध्ये शिक्षण सुरू केले. हे महाविद्यालय बॉम्बे युनिव्हर्सिटीशी संबंधित होते आणि महादेव गोविंद रानडे हे पहिले बी.ए. (1862) आणि प्रथम एल.एल.बी. (1866) बॅचचा भाग होते. ते बी.ए. आणि एल.एल.बी. च्या वर्गात प्रथम क्रमांकावर होते. प्रख्यात समाजसुधारक व अभ्यासक आर.जी. भंडारकर हे त्यांचे वर्गमित्र होते.रानडे यांनी नंतर एम.ए. केले आणि आणि पुन्हा एकदा त्यांनी एम.ए च्या वर्गात प्रथम क्रमांक मिळवला.

    महादेव गोविंद रानडे यांचे करिअर

महादेव गोविंद रानडे ( Mahadev Govind Ranade ) यांची अध्यक्षीय दंडाधिकारीपदी निवड झाली. सन1871 मध्ये त्यांना बॉम्बे स्मॉल काजेज कोर्टाचा चौथे न्यायाधीश, सन 1873 मध्ये पुण्याचे प्रथम श्रेणी सह-न्यायाधीश, 1884 मध्ये पूना स्मॉल काजेज कोर्टाचे न्यायाधीश आणि अखेर सन 1893 मध्ये मुंबई उच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून नियुक्त करण्यात आले. सन 1885 पासून ते मुंबई हायकोर्टाचे न्यायाधीश होईपर्यंत ते मुंबई विधानपरिषदेवर राहिले.

सन 1897 मध्ये रानडे यांना शासनाने एका वित्त समितीचे सदस्य बनविले. या सेवेसाठी ब्रिटिश सरकारने त्यांना ‘कम्पैनियन ऑफ़ द आर्डर ऑफ़ द इंडियन एम्पायर ‘दिले. ‘डेक्कन एग्रीकल्चरिस्ट्स अ‍ॅक्ट’ अंतर्गत त्यांनी विशेष न्यायाधीश म्हणूनही काम पाहिले. बॉम्बे युनिव्हर्सिटीमध्ये ते आर्ट्सचे डीनही होते आणि विद्यार्थ्यांच्या गरजा पूर्ण समजून घेत असे. मराठी भाषेचे अभ्यासक म्हणून त्यांनी उपयुक्त पुस्तके आणि इंग्रजी भाषेच्या कामांचे भारतीय भाषांमध्ये भाषांतर करण्याचा आग्रह धरला.

रानडे यांनी भारतीय अर्थव्यवस्था आणि मराठा इतिहासावर पुस्तके लिहिली. त्यांचा असा विश्वास होता की मोठ्या उद्योगांची स्थापना करूनच देशाचा आर्थिक विकास होऊ शकतो आणि आधुनिक भारताच्या विकासात पाश्चात्य शिक्षण महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकते.

न्यायमूर्ती रानडे यांचा असा विश्वास होता की भारतीय व ब्रिटिशांच्या समस्या समजल्यानंतरच सर्वांच्या हितासाठी सुधारणा व स्वातंत्र्य मिळू शकते. त्यांचे म्हणणे होते कि, भारतीय आणि पाश्चात्य सभ्यतेच्या चांगल्या बाबींचा अवलंब करून देश अधिक मजबूत होऊ शकतो.

>>>>हे पण वाचा : टिपू सुलतान माहिती

>>>>हे पण वाचा : स्टिव्ह जॉब्स माहिती

>>>>हे पण वाचा : सचिन तेंडुलकर माहिती

धार्मिक कार्य| Regional work

आत्माराम पांडुरंग, डॉ आर.जी. भांडारकर आणि व्ही.ए.मोडाक यांच्यासमवेत त्यांनी ‘प्रार्थना समाज’ स्थापनेत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. ब्राह्मो समाजातून प्रेरणा घेऊन , वेदांवर आधारित प्रबुद्ध श्रद्धा विकसित करणे हे या संस्थेचे उद्दीष्ट होते. केशवचंद्र सेन ‘प्रार्थना समाज’ चे संस्थापक होते ज्यांचे लक्ष्य महाराष्ट्रात धार्मिक सुधारणा घडवून आणणे हे होते. महादेव गोविंद रानडे यांनी त्यांचे मित्र वीरचंद गांधी यांच्या सन्मानार्थ बैठकीचे अध्यक्ष स्थान भूषवले होते. सन 1893 मध्ये शिकागो येथे झालेल्या ‘विश्व धर्म संसद’ मध्ये वीरचंद गांधी यांनी हिंदू धर्म आणि भारतीय सभ्यतेची मजबूत बाजू मांडली होती .

राजकीय कार्य | Political Work

पूना सार्वजानिक सभा, अहमदनगर शिक्षण समिती आणि भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसच्या स्थापनेत महावेद गोविंद रानडे यांची महत्त्वपूर्ण भूमिका होती. ते गोपाळ कृष्ण गोखले यांचे गुरू मानले जातात आणि बाळ गंगाधर टिळकांच्या राजकारणाचे आणि विचारांचे विरोधी होते.

सामाजिक कार्य | Social Work

Mahadev Govind Ranade Information in Marathi language

रानडे यांनी सामाजिक परिषद चळवळीची स्थापना केली आणि बालविवाह करणे, विधवाचे मुंडन करणे , सती जाने , लग्न-सोहळ्यांमध्ये जादा खर्च आणि परदेशात जाण्यासाठी जातीभेद यासारख्या सामाजिक भेदभावाला कडाडून विरोध दर्शविला. यासह त्यांनी विधवा पुनर्विवाह आणि स्त्री शिक्षणावरही भर दिला. ते ‘विधवा विवाह संघटना’ (1861 मध्ये स्थापना झाली) च्या संस्थापकांपैकी एक होते.

त्यांनी भारताच्या इतिहासाला आणि सभ्यतेला खूप महत्त्व दिले परंतु त्याच वेळी त्यांनी भारताच्या विकासात ब्रिटीश राजवटीचा प्रभाव सुद्धा ओळखला.

त्यांनी लोकांना आपल्या जीवनात झालेल्या बदलांना स्वीकारण्यास सांगितले आणि त्यांनी आपल्या पारंपारिक जातीव्यवस्थेत बदल घडवून आणला पाहिजे यावर भर दिला, तरच आपण भारताचा महान सांस्कृतिक वारसा वाचवू शकतो.असे त्यांचे म्हणणे होते. रानडे यांना समाज आणि देशाचे संपूर्ण उत्थान हवे होते.

जरी रानडे यांनी अंधश्रद्धा आणि वाईट प्रथांना कडाडून विरोध केला असला तरी ते स्वत: वैयक्तिक आयुष्यात एक पुराणमतवादी होते. जेव्हा त्यांची पहिली पत्नी मरण पावली तेव्हा त्यांच्या सुधारवादी मित्रांना अशी अपेक्षा होती की रानडे एका विधवाशी लग्न करतील पण आपल्या कुटूंबाच्या दबावामुळे त्यांनी एका अल्पवयीन मुलीशी (रमाबाई रानडे) लग्न केले. त्यांनी रमाबाईंना चांगले शिकवले आणि त्यांच्या मृत्यूनंतर, रमाबाईंनीची त्यांचे सामाजिक आणि शैक्षणिक कार्याला गती दिली.

रमाबाईंनी आपल्या आठवणीत लिहिले आहे की जेव्हा पुण्यातील सुधारवादी विष्णुपंत पंडित यांनी विधवेशी लग्न केले तेव्हा महादेव गोविंद रानडे यांनी त्यांच्या सन्मानार्थ त्यांच्या घरी त्यांचे स्वागत केले ज्यामुळे त्यांचे पुराणमतवादी वडील घर सोडून जाण्यासाठी घराच्या बाहेर निघाले आणि जेव्हा रानडे यांनी आपली सरकारी नोकरी सोडण्याची धमकी दिली तेव्हा त्यांच्या वडिलांनी आपले मत बदलले.

रानडे यांनी केलेले लेखन : Published works in Marathi

  • एकेश्र्वरनिष्ठांची कैफियत.
  • इंदु प्रकाश (मासिक).
  • 1874 – जबाबदार राज्यपद्धतीची मागणी करणारा अर्ज.
  • 1888 – ऐजेस ऑन इंडियन इकॉनॉमिक्स.
  • मराठी सत्तेचा उदय.
  • मराठी पत्रकारितेचा पाया घातला.
  • निबंध – प्रजावृद्धीचे दुष्परिणाम, मराठा सत्याग्रहातील नाणी व चलन.
  • ‘तरुण शिकलेल्या लोकांची कर्तव्य‘ हा निबंध ज्ञानप्रसारक नियतकालिकात गाजला.

संस्थात्मिक योगदान | Institutional contribution :

  • 1865 – विधवा विवाहोत्तेजक मंडळी (विष्णु पंडित) सहाय्य.
  • 1867 – मुंबई येथे प्रार्थना समाज स्थापनेत सहभाग.
  • 1870 – सार्वजनिक सभा स्थापनेत सहभाग.
  • उद्दीष्ट – थंड गोला घेवून पडलेल्या समाजात विचार, संघटना व कृतीची सांगड घालण्यासाठी व्यासपीठ उभे केले.
  • वकृत्वोत्तेजक सभा – पुणे.
  • नगर वचन मंदिर – पुणे.
  • 1875 वसंत व्याख्यान – माला (पुणे).
  • 1882 – हुजूरपागा शाळा (पुणे).
  • 31 ऑक्टोबर 1896 डेक्कन सभा.
  • 1896 – हिंदू विडोज होम.
  • इन्फेक्शन डेसिजेस हॉस्पिटल स्थापन केले .
  • मराठी ग्रंथोत्तेजक मंडळी, नाशिक.
  • पुना मार्कटाईल बँक, रशीम गिरणी, लवाद कोर्ट, पुणे रंगशाला यांच्या स्थापनेत सहभाग.
  • 1889 – Industrial As Sociation Of Western India स्थापन.

प्रसिद्ध वाक्ये | Famous Quotes of Mahadev Ranade In Marathi

कार्य करताना येणार मृत्यू हा सर्वोत्कृष्ट मृत्यू असतो

 

भारतात राजकीय प्रगतीच्या अगोदर सामाजिक प्रगतीची गरज आहे

 

वाढती लेखसंख्या हे भारताच्या दारिद्र्याचे कारण आहे

 

भारतासारख्या विशाल देशात जोपर्यंत हिंदू व मुसलमान एक होणार नाहीत तोपर्यंत कोणतीही प्रगती होणार नाही


तुम्हाला जर  Mahadev Govind Ranade Information in Marathi |  महादेव गोविंद रानडे यांच्या विषयी माहिती या पोस्ट मध्ये काही माहिती चुकीची वाटत असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये आम्हाला कळवा आम्ही ते या पोस्ट मध्ये update करू.


 

Leave a Comment