पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची माहिती || Jawaharlal Nehru Information in Marathi

Jawaharlal Nehru Information in Marathi || पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची माहिती:- स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू Pandit Jawaharlal Nehru यांच्या जयंतीला बालदिन आणि Children day म्हणतात, कारण नेहरूंना लहान मुलं खूप आवडायचे आणि मुले त्यांना प्रेमाने चाचा नेहरू म्हणत असत. जर आपण नेहरूंचे जीवन सविस्तर वाचले तर आपल्याला त्यांच्या आयुष्यातून बरेच काही शिकायला मिळते. नेहरू जी एक महान स्वातंत्र्यसेनानी होते, नेहरूंनी देश स्वतंत्र करण्यासाठी महात्मा गांधींना सहकार्य केले.नेहरूंमध्ये देशप्रेमाची तीव्र इच्छा स्पष्टपणे दिसत होती, महात्मा गांधी त्यांना एक शिष्य मानत असत, जे त्यांना खूप प्रिय होते. नेहरू यांना आधुनिक भारताचे निर्माता म्हटले जाते चला तर मग वाचूया आपल्या आवडत्या चाचा नेहरू बद्दलची माहिती.

उपलब्धी || achievements

असहकार चळवळीत सक्रियपणे भाग घेतला, १९२४ मध्ये अलाहाबाद महानगरपालिकेचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले आणि शहराचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून काम पाहिले. , १९२९ मध्ये अधिवेशनात कॉंग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले आणि स्वातंत्र्याच्या मागणीसाठी ठराव पारित केला. 1936, 1937 आणि 1946 मध्ये कॉंग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले. स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान बनले, गट निरपेक्ष चळवळीतील मुख्य शिल्पकार होते.

स्वातंत्र्य चळवळीत अग्रणी भूमिका निभाणार्‍या नेत्यांपैकी पंडित जवाहरलाल नेहरू होते. स्वातंत्र्यानंतर ते भारताचे पहिले पंतप्रधान झाले. जवाहरलाल नेहरू हे आधुनिक भारताचे निर्माता आहेत. त्यांना मुलं खूपच आवडत असत आणि मुलं त्यांना चाचा नेहरू म्हणायचे.

प्रारंभिक जीवन || Early Life Of Nehru

जवाहरलाल नेहरूंचा जन्म 14 नोव्हेंबर 1889 रोजी झाला होता. त्यांचे वडील मोतीलाल नेहरू हे अलाहाबादचे प्रख्यात वकील होते. जवाहरलाल नेहरूंच्या आईचे नाव स्वरूप राणी होते. जवाहरलाल नेहरू हे मोतीलाल नेहरू यांचे एकुलते एक पुत्र होते. जवाहरलाल नेहरू व्यतिरिक्त मोतीलाल नेहरूंना तीन मुली होत्या. नेहरू काश्मिरी वंशा चे सारस्वत ब्राह्मण होते.

जवाहरलाल नेहरूंनी जगातील काही उत्तम शाळा आणि विद्यापीठातून शिक्षण घेतले. त्याने हॅरो येथून शिक्षण घेतले आणि केंब्रिजच्या ट्रिनिटी कॉलेजमधून कायद्याची पदवी पूर्ण केली. इंग्लंडमध्ये त्यांनी सात वर्षे व्यतीत केले जेथे त्याच्यावर फॅबियन समाजवाद आणि आयरिश राष्ट्रवादाचा त्यांच्यावर प्रभाव पडला.

पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचा राजकीय प्रवास || Political Journey of Nehru

जवाहरलाल नेहरू १९१२ मध्ये भारतात परत आले व त्यांनी वकिली सुरू केली. १९१६ मध्ये त्यांचे कमला नेहरूशी लग्न झाले होते. जवाहरलाल नेहरू 1917 मध्ये होम रुल लीगमध्ये सामील झाले. राजकारणातील त्यांना खरी दीक्षा दोन वर्षांनंतर १९१९ मध्ये मिळाली जेव्हा ते महात्मा गांधींच्या संपर्कात आले . त्यावेळी महात्मा गांधींनी राऊलट कायद्याविरूद्ध मोहीम राबविली होती. नेहरू,महात्मा गांधींच्या सक्रिय परंतु शांततापूर्ण, नागरी अवज्ञा चळवळीकडे आकर्षित झाले. तरुण जवाहरलाल नेहरूमध्ये स्वत: गांधीजींना आशेचा किरण आणि भारताचे भविष्य दिसत होते.

Jawaharlal Nehru Information in Marathi languages

नेहरू परिवाराने स्वत: ला महात्मा गांधींनी दिलेल्या शिकवणीनुसार रुपांतर केले. जवाहरलाल आणि मोतीलाल नेहरूंनी पाश्चात्य कपडे आणि महागड्या वस्तूंचा त्याग केला. त्यांनी आता खादी कुर्ता आणि गांधी टोपी घालायला सुरुवात केली. जवाहरलाल नेहरू यांनी १९२०-१९२२ मध्ये असहकार चळवळीत सक्रिय सहभाग घेतला आणि या काळात प्रथमच त्यांना अटक करण्यात आली. त्यांना काही महिन्यांनंतर सोडण्यात आले.

जवाहरलाल नेहरू १९२४ मध्ये अलाहाबाद महानगरपालिकेचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले आणि त्यांनी दोन वर्षे शहराचे मुख्य कार्यकारी म्हणून काम पाहिले. जेव्हा ते देशाचे पंतप्रधान झाले तेव्हा त्यांच्यासाठी हा एक मौल्यवान प्रशासकीय अनुभव होता. त्यांनी आपल्या कार्यकाळचा उपयोग सार्वजनिक शिक्षण, आरोग्य सेवा आणि स्वच्छता वाढविण्यासाठी केला. १९२६ मध्ये ब्रिटीश अधिकाऱ्यांच्या सहकार्याच्या अभावामुळे त्यांनी आपल्या पदाचा राजीनामा दिला.

१९२६ ते १९२८ या काळात जवाहर लाल यांनी अखिल भारतीय कॉंग्रेस कमिटीचे सरचिटणीस म्हणून काम पाहिले होते. कॉंग्रेसचे वार्षिक अधिवेशन १९२८-१९२९ मध्ये मोतीलाल नेहरू यांच्या अध्यक्षतेखाली आयोजित केले गेले होते. त्या अधिवेशनात जवाहरलाल नेहरू आणि सुभाषचंद्र बोस यांनी संपूर्ण राजकीय स्वातंत्र्याच्या मागणीला पाठिंबा दर्शविला तर मोतीलाल नेहरू व इतर नेत्यांना ब्रिटिश साम्राज्यात एक अधिराज्य हवे होते. या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी गांधींना एक मध्यम मार्ग सापडला आणि ते म्हणाले की, ब्रिटनला भारताच्या राज्याचा दर्जा देण्यासाठी दोन वर्षे दिली जातील. तसे झाले नाही तर पूर्ण राजकीय स्वातंत्र्यासाठी कॉंग्रेस राष्ट्रीय आंदोलन करेल. ही वेळ कमी करून एक वर्ष करण्यात यावी अशी मागणी नेहरू आणि बोस यांनी केली. यावर ब्रिटिश सरकारने कोणतीही प्रतिक्रिया दिली नाही.

डिसेंबर १९२९ मध्ये लाहोरमध्ये कॉंग्रेसचे वार्षिक अधिवेशन झाले ज्यामध्ये जवाहरलाल नेहरू कॉंग्रेस पक्षाचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले. या अधिवेशनात एक ठराव देखील मंजूर करण्यात आला ज्यामध्ये ‘पूर्ण स्वराज्य’ ची मागणी करण्यात आली आणि २६ जानेवारी १९३० रोजी जवाहरलाल नेहरूंनी लाहोरमध्ये स्वतंत्र भारताचा ध्वज फडकविला. १९३० मध्ये गांधीजींनी असहकार आंदोलन पुकारले. चळवळ बर्‍यापैकी यशस्वी झाली आणि ब्रिटिश सरकारला मोठ्या राजकीय सुधारणांची आवश्यकता मान्य करण्यास भाग पाडले.

जेव्हा ब्रिटीश सरकारने १९३५ अधिनियम चा कायदा लागू केला तेव्हा कॉंग्रेस पक्षाने निवडणुका लढविण्याचा निर्णय घेतला. नेहरू निवडणुकीपासून दूर राहिले परंतु त्यांनी पक्षासाठी देशभर जोरदार प्रचार केला. कॉंग्रेसने जवळजवळ प्रत्येक प्रांतात सरकारे स्थापन केली आणि मध्यवर्ती विधानसभेत सर्वाधिक जागा जिंकल्या. १९३६,१९३७ आणि १९४६ मध्ये नेहरू कॉंग्रेसच्या अध्यक्षपदी निवडले गेले आणि गांधीजीनंतर राष्ट्रवादी चळवळीतील ते दुसरे मोठे नेते झाले.

1942 मध्ये भारत छोडो आंदोलनादरम्यान त्यांना अटकही झाली होती आणि 1945 मध्ये त्यांची सुटका करण्यात आली होती. १९४७ मध्ये त्यांनी भारत आणि पाकिस्तानच्या विभाजन आणि स्वातंत्र्याच्या मुद्दय़ावर ब्रिटीश सरकारशी झालेल्या वाटाघाटीमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

१९४७ मध्ये ते स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान झाले. पाकिस्तानसह नवीन सीमेवर मोठ्या प्रमाणात स्थलांतर आणि दंगली, सुमारे ५०० राज्ये भारतीय संघटनेत एकत्रित करणे, नवीन राज्यघटना तयार करणे, संसदीय लोकशाहीसाठी राजकीय व प्रशासकीय चौकट स्थापणे यासारख्या भयंकर आव्हानांना त्यांनी प्रभावीपणे सामना केला.

जवाहरलाल नेहरूंनी भारताच्या विकासासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांनी नियोजन आयोग स्थापन केला, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या विकासास प्रोत्साहित केले आणि सलग तीन पंचवार्षिक योजना सुरू केल्या. त्यांच्या धोरणांमुळे देशात कृषी आणि उद्योगाचे नवे पर्व सुरू झाले. भारताच्या परराष्ट्र धोरणाच्या विकासामध्ये नेहरूंची मोठी भूमिका होती. जवाहरलाल नेहरूंनी टिटो आणि नासेर यांच्या सोबत आशिया आणि आफ्रिकेत वसाहतवादाच्या निर्मूलनासाठी एकत्रितरित्या चळवळ उभी केली.

कोरियन युद्ध संपविणे, सुएझ कालव्यावरील वाद मिटविणे आणि कॉंगो करारासाठी भारताच्या सेवा आणि आंतरराष्ट्रीय पोलिसिंग यासारख्या इतर आंतरराष्ट्रीय समस्यांचे निराकरण करण्यात त्यांनी मध्यस्थ म्हणून काम केले. पश्चिम बर्लिन, ऑस्ट्रिया आणि लाओस यासारख्या अन्य महत्वाच्या मुद्द्यांकडे लक्ष वेधण्यासाठी त्यांनी पडद्यामागील महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.

पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचा मृत्यू || Death of Nehru

नेहरूंना पाकिस्तान आणि चीनशी असलेले भारताचे संबंध सुधारता आले नाहीत. पाकिस्तानशी झालेल्या करारावर आणि चीनशी मैत्रीच्या सीमा विवादापर्यंत पोहोचण्याकरिता काश्मीर हा एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला. सन १९६२ मध्ये चीनने भारतावर आक्रमण केले. हा त्याच्यासाठी एक मोठा धक्का होता आणि कदाचित त्याच्या मृत्यूलाही हे कारण होते. २ मे १९६४ रोजी जवाहरलाल नेहरू यांचे हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले.

हे पण वाचा
<—सुभाष चंद्र बोस यांची माहिती—>
<—लोकमान्य टिळक यांची माहिती—>

पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचे प्रसिद्ध वाक्ये || Jawaharlal Nehrus’s Famous Quotes

• देशाच्या सेवेत नागरिकत्व आहे.
• संस्कृती मन आणि आत्म्याचा विस्तार आहे.
• अपयश तेव्हांच येतं जेव्हां आपण आपले आदर्श, उद्देश, आणि सिध्दांत विसरतो.
• लोकांच्यात असलेली कला त्यांच्या बुध्दीचा खरा आरसा असतात.
• दुस.याला आलेल्या अनुभवाने स्वतःचा फायदा करून घेणारा बुध्दीमान असतो.
• लोकतंत्र आणि समाजवाद ध्येय प्राप्त करण्याची साधनं आहेत.

आम्ही दिलेल्या माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे आम्ही ते update करत राहू. धन्यवाद

मित्रानो तुमच्याकडे जर Pandit Jawaharlal Nehru पंडित जवाहरलाल नेहरूयांचे विषयी अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या Pandit Jawaharlal Nehru Information in Marathi या article मध्ये upadate करू

Jawaharlal Nehru Information in Marathi हि पोस्ट जर तुम्हाला आवडली असेल तर ती तुमच्या मित्रमंडळी मध्ये share करायला विसरू नका धन्यवाद….!