इन्फोसिस संस्थापक नारायण मूर्ती || Narayan Murthy Information in Marathi

एन. आर. नारायण मूर्ती-Narayan Murthy हे सुप्रसिद्ध सॉफ्टवेअर कंपनी इन्फोसिस टेक्नॉलॉजीजचे संस्थापक आणि उत्तराधिकारी आहेत. 1981 मध्ये, नारायण मूर्ती यांनी आपल्या काही मित्रांसह इन्फोसिसची स्थापना केली होती, आणि पाहता पाहता हि कंपनी सॉफ्टवेअरच्या क्षेत्रात एक अग्रणी कंपनी म्हणून नावारूपास आली. 1981 ते 2002 पर्यंत ते इन्फोसिसचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी राहिले आणि त्यांच्या नेतृत्वात कंपनी अश्या काही कंपन्यांच्या रांगेत जाऊन बसली ज्याचा कोणी विचार हि केला नव्हता. ते केवळ भारतीय सॉफ्टवेअर इंडस्ट्रीचे आद्य मार्गदर्शक झाले नाहीत तर विदेशात मोठ्या प्रमाणात यश मिळवण्यासाठी भारतीय कंपन्यासाठी प्रेरणास्त्रोत हि बनले.

नारायण मूर्ती यांची माहिती

त्यांनी संपूर्ण जगाला हे दाखवून दिले की आपण आत्मविश्वासाने आणि समर्पणाने काहीतरी करण्याचा दृढनिश्चय केला तर यश आपल्याला नेहमीच मिळते.नारायण मूर्ती यांनी भारतीय कंपन्यात तो आत्मविस्वास निर्माण केला ज्यामुळे संपूर्ण जगाची दारे भारतासाठी खुली झाली. फॉर्च्युन मासिकाने त्यांना जगातील 12 महान उद्योजकांच्या यादीत स्थान दिले आणि टाईम मासिकाने त्यांना ‘भारतीय आयटी’ उद्योगाचे जनक असे सम्बोधले. देश आणि समाजातील त्यांचे योगदान पाहून भारत सरकारने त्यांचा ‘पद्मश्री’ आणि ‘पद्मभूषण’ पुरस्काराने सन्मान केला.

प्रारंभिक जीवन || Early Life

एन. आर. नारायणमूर्ती-Narayan Murthy यांचा जन्म 20 ऑगस्ट 1946 रोजी कर्नाटकच्या सिडलाघाट्टा येथे झाला. नारायण मूर्ती सुरुवातीपासूनच हुशार होते आणि इतर विद्यार्थ्यांच्या तुलनेत लवकर प्रश्नपत्रिका सोडवत असत. शालेय शिक्षणानंतर त्यांनी भारतीय तंत्रज्ञान संस्थेच्या प्रवेश परीक्षेसाठी अर्ज केला आणि अभ्यास केला पण ते यात यशस्वी होऊ शकले नाही. यानंतर त्यांनी 1967 मध्ये नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इंजीनियरिंग म्हैसूर येथून इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंग केले. यानंतर त्यांनी कानपूरच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमध्ये एमटेकमध्ये प्रवेश केला आणि 1969 मध्ये ते पूर्ण केले.

नारायण मूर्ती यांचे करिअर || Career

एन. आर. नारायण मूर्ती-Narayan Murthy यांनी इंडियन इंस्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट अहमदाबाद येथे चीफ सिस्टम्स प्रोग्रामर म्हणून करिअरची सुरुवात केली. तेथे त्यांनी भारतातील पहिल्यांदा सामायिकरण असलेल्या संगणक प्रणालीवर काम केले आणि इलेक्ट्रॉनिक कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेडसाठी बेसिक इन्त्रेप्रेटर लागू केले. त्यानंतर त्यांनी सॉफ्ट्ट्रोनिक्स नावाची कंपनी स्थापन केली जी यशस्वी होऊ शकली नाही, त्यानंतर दीड वर्षानंतर त्यांनी पाटणी कॉम्प्यूटर सिस्टीम्स पुणे येथे नोकरी केली. येथे त्यांची नंदन निलेकणी आणि इतरांशी भेट झाली ज्यांच्याशी मिळून त्यांनी 1981 मध्ये इन्फोसिसची स्थापना केली.

इन्फोसिस सुरू करण्यासाठी त्याने पत्नीकडून 10,000  रुपये कर्ज घेतले. 1981 ते 2002 या काळात मूर्ती मूर्ती इन्फोसिसचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (सीईओ) होते आणि त्यांच्या नेतृत्वात एक छोटी सॉफ्टवेअर कंपनी असलेली इन्फोसिस हि कंपनी जगातील बड्या कंपन्यांच्या रांगेत जाऊन बसली. नारायणमूर्ती नंतर, इन्फोसिसचे सह-संस्थापक नंदन निलेकणी यांनी मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून पदभार स्वीकारला. 2002 ते 2006 या काळात ते मंडळाचे अध्यक्ष होते आणि त्यानंतर ते कंपनीचे मुख्य मेंटर झाले. 2011 मध्ये त्यांनी इन्फोसिसमधून कंपनीचे सेवानिवृत्त अध्यक्ष म्हणून रजा घेतली.

हे पण वाचा
स्टिव्ह जॉब्स यांची संपूर्ण माहिती
सचिन तेंडुलकर यांची माहिती

इन्फोसिस व्यतिरिक्त त्यांनी बर्‍याच मोठ्या आणि नामांकित कंपन्यांमध्ये स्वतंत्र निदेशक भूमिकाही निभावली. ते एचएसबीसी कॉर्पोरेट बोर्डावर स्वतंत्र संचालक आणि डी.बी.एस. बँका, युनिलिव्हर, आयसीआयसीआय आणि एनडीटीव्ही आदिमध्ये निदेशक होते. सल्लागार मंडळ आणि अनेक शैक्षणिक आणि परोपकारी संस्थांच्या समित्यांचे सदस्यही आहेत. यामध्ये कॉर्नेल युनिव्हर्सिटी, फोर्ड फाऊंडेशन, यू.एन. फाउंडेशन, इंडो-ब्रिटिश भागीदारी, एशियन इंस्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट, इनसेड, ईएसएसईसी. ते पब्लिक हेल्थ फाउंडेशन ऑफ इंडियाचे अध्यक्षही होते. त्यांनी ब्रिटीश टेलिकम्युनिकेशनच्या एशिया पॅसिफिक सल्लागार मंडळावरही काम केले आहेत. 2005 मध्ये त्यांनी दावोस येथे वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमचे सह-अध्यक्ष म्हणून पदभार सांभाळलेला आहे.

1 जून 2013 रोजी मूर्ती इन्फोसिसमध्ये कार्यकारी अध्यक्ष आणि अतिरिक्त संचालकांच्या भूमिकेत परत आले. 14 जून 2014 रोजी त्यांनी इन्फोसिसचे कार्यकारी अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला.

वैयक्तिक जीवन

एन. आर. नारायणमूर्तीचे-Narayan Murthy लग्न सुधा मूर्ती (कुलकर्णी) यांच्याशी झाले आहे. त्यांनी-सुधा मूर्ती हुबळीचा बी.वी. भूमारड्डी कॉलेज ऑफ़ इंजीनियरिंग एंड टेक्नोलॉजी महाविद्यालयातून इलेक्ट्रिकल अभियांत्रिकीमध्ये बी.ए. केले. ते त्यांच्या वर्गात प्रथम आल्यामुळे त्यांना कर्नाटकच्या मुख्यमंत्र्यांच्या हस्ते पुरस्कार मिळाला. यानंतर त्यांनी भारतीय विज्ञान संस्थेतून संगणक विज्ञानमधून एम.इ. केले. त्यांनी तिथे पण प्रथम क्रमांक प्राप्त केला आणि सुवर्णपदक मिळवले. त्या आता एक सामाजिक कार्यकर्त्या आणि लेखक आहे. त्या इन्फोसिस फाऊंडेशनच्या माध्यमातून परोपकारी कार्य करते.

मूर्ती दाम्पत्याला दोन मुले आहेत – मुलगा रोहन मूर्ती आणि मुलगी अक्षता मूर्ती!

पुरस्कार आणि सन्मान