रक्षाबंधन का साजरे केले जाते? मित्रांनो, तुम्हाला माहिती आहेच की आपल्या भारत देशात अनेक सण साजरे केले जातात आणि त्यापैकी एक म्हणजे “रक्षा बंधन”.
हे रक्षा आणि बंधन या दोन शब्दांपासून बनलेले आहे. संस्कृत भाषेनुसार, रक्षाचा अर्थ – संरक्षण प्रदान करणे आणि बंधनाचा अर्थ – एक गाठ, एक धागा जो संरक्षण प्रदान करतो.
या दिवशी बहीण आपल्या भावाच्या मनगटावर राखी बांधते आणि त्याच्या दीर्घायुष्याची आणि आनंदाची कामना करते आणि भाऊ आपल्या बहिणीच्या रक्षणाचे व्रत घेतो.
तुम्हाला माहित आहे की प्रत्येक सणामागे नक्कीच काही ना काही कथा असते आणि काही सणामध्ये काही पौराणिक आणि महाभारत कथा देखील असते. याशिवाय काही ऐतिहासिक कथा आहे. ज्यावरून हा सण का साजरा केला जातो हे कळते.
चला तर मग जाणून घेऊया हा सण साजरा करण्याची पहिली गोष्ट –
पहिली कथा
Table of Contents
1- राजा बळी आणि माता लक्ष्मी यांच्या रक्षाबंधनाची कथा
पुराणानुसार, राखी बांधण्याशी मां लक्ष्मीच्या यज्ञाचा संबंध आहे. चला तर मग जाणून घेऊया या कथेबद्दल.
अमृतमंथनासाठी अनेक वर्षे असुर आणि दानवांमध्ये युद्ध चालू होते हे तुम्हाला आधीच माहीत आहे. या युद्धामुळे पृथ्वीवर सर्वत्र गोंधळ माजला.
हे पाहता, एकेकाळी दैत्यांचा राजा (प्रल्हादचा नातू) बळी होता, जो भगवान शिव आणि विष्णूचा निस्सीम भक्त होता.
ज्याने भगवान शंकराची तीव्र तपश्चर्या करून त्यांच्या अनेक इच्छा पूर्ण केल्या होत्या. ) अग्नीसमोर 101 यज्ञ पूर्ण करण्याचा विधी पार पाडला आणि परमेश्वरासमोर इच्छा ठेवली की, त्याला स्वर्गप्राप्ती होईल.
विष्णूजींनी वामन अवतार घेतला
जेव्हा भगवान इंद्राला ही इच्छा कळली तेव्हा इंद्र घाबरून लगेच भगवान विष्णूंकडे गेले आणि त्यांना म्हणाले – हे भगवान!
राजा बळीची इच्छा पूर्ण झाल्यास संपूर्ण पृथ्वी आणि स्वर्ग त्याच्या हातात येईल आणि राक्षसांमुळे सर्वत्र अराजक माजेल. आता फक्त तुम्हीच आम्हाला या संकटातून वाचवू शकता.
हे ऐकून भगवान विष्णू वामनाचे रूप धारण करून ब्राह्मणाचे रूप घेऊन राजा बळीकडे भिक्षा मागतात. तो भिक्षापोटी तीन पावले जमीन मागतो.
राजा बळी, आपल्या वचनावर ठाम राहून, त्याला दान म्हणून तीन पावले जमीन देतो.
विष्णूजींना तीन पावले जमीन मिळाली
हे ऐकून ब्राह्मणाच्या रूपात विष्णूने विशाल रूप धारण केले आणि पहिल्या पावलात वामनाच्या रूपात विष्णूने स्वर्ग मोजला आणि दुसऱ्या पावलात संपूर्ण पृथ्वी मोजली.
आता तिसरे पाऊल बाकी आहे. हे पाहून बाली विचारात पडला आणि विचार करू लागला की जर त्याने दिलेले वचन पूर्ण केले नाही तर तो आपला अपमान होईल. तेव्हा राजा बळीने ब्राह्मणाच्या रूपात विष्णूजींसमोर तत्काळ आपले मस्तक नतमस्तक केले आणि म्हणाले – हे गुरुदेव !
तू तुझं पाऊल माझ्या डोक्यावर ठेव
विष्णूजींनी लगेच त्याच्या डोक्यावर पाय ठेवला.
जेव्हा बळी आपले वचन पूर्ण करतो तेव्हा विष्णूजी खूप आनंदित होतात आणि बळीला म्हणतात – बली! तुझ्या बोलण्याने मला खूप आनंद झाला आहे. मी तुला वरदान देतो. जे पाहिजे ते मागा.
राजा बळीने वरदान मागितले
तेव्हा बळी मोठ्या आदराने म्हणाला – हे भगवान ! रात्रंदिवस तुला माझ्या समोर पाहायचं आहे. या वचनाचे पालन करून भगवान विष्णूला राजा बळीचे द्वारपाल व्हावे लागले.
माता लक्ष्मीने अशाप्रकारे सर्प कन्येचे रूप धारण केले
दुसरीकडे, विष्णूजींच्या अनुपस्थितीमुळे मां लक्ष्मीजी खूप अस्वस्थ होऊ लागल्या. तेव्हा भगवान शिवाने मां लक्ष्मीजीला एक उपाय दिला की जर तू राजा बळीला काही बंधनात बांधले तर कदाचित विष्णूजी परत येतील.
भगवान शिवाने वासुकी या नागाला मां लक्ष्मीसोबत येण्याची आज्ञा केली.
माता लक्ष्मी एका सापासोबत सर्प मुलीचे रूप घेऊन राजा बळीकडे पोहोचते आणि त्याला मदत मागते आणि माता लक्ष्मीसोबत आलेल्या साप रक्षाबंधन सूत्रात बदलतो.
राजा बळीच्या मनगटावर वासुकी रक्षा सूत्र बांधले
नाग कन्या हे रक्षासूत्र बालीच्या मनगटावर बांधते. तेव्हा राजा बळी तिला म्हणतो – मी नेहमी तुझे रक्षण करीन आणि तुला अपेक्षित फळ देईन.
तेव्हा माँ लक्ष्मी तिच्या विशाल रूपात प्रकटते आणि भगवान विष्णूला मांगते .
राजा बळी लगेच माँ लक्ष्मीची इच्छा पूर्ण करतो आणि म्हणतो – आजपासून जी स्त्री कोणत्याही पुरुषाला वासुकी नाग रूपी रक्षा सूत्र बांधून त्याला आपला भाऊ मानून स्वतःच्या रक्षणाचे वचन मागेल, तर प्रत्येक भाऊ हा आपल्या बहिणच्या रक्षणाच्या बंधनात बांधला जाईल.
तो दिवस श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेचा दिवस होता. त्यामुळे दरवर्षी भावाच्या मनगटावर वासुकी नागाचा धागा बांधून रक्षाबंधनाचा सण साजरा केला जातो.
दुसरी कथा –रक्षाबंधन का साजरे केले जाते?
2 – द्रौपदी आणि भगवान श्रीकृष्ण यांच्या रक्षाबंधनाची कथा
तिसरी कथा –रक्षाबंधन का साजरे केले जाते?
जेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने शिशुपालाचा आपल्या चक्रातून वध केला, जेव्हा चक्र कृष्णाकडे परत आले तेव्हा त्यांचे बोट कापले गेले, तेव्हा पांडवांची पत्नी द्रौपदीने तिच्या साडीची धार कापून कृष्णाच्या बोटाला बांधली,
तेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने आश्वासन दिले की संपूर्ण जन्म द्रौपदीचे रक्षण करेल. या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी भगवान श्रीकृष्णं यांनी द्रौपदीच्या वस्रहरण वेळी द्रौपदीचे रक्षण केले.
३ – भगवान इंद्र आणि इंद्राणी यांच्या रक्षाबंधनाची कथा
तुम्हाला माहिती आहेच की देवता आणि असुर यांच्यात नेहमीच युद्ध चालू आहे. चला तर मग जाणून घेऊया इथून रक्षाबंधनाची सुरुवात कशी झाली.
– देव आणि राक्षसांचे युद्ध
एकदा देवता आणि असुर यांच्यात भयंकर युद्ध चालू होते. हे युद्ध 12 वर्षे चालले. या युद्धात देवांचा पराभव झाला आणि राक्षसांचा विजय झाला. असुरांनी तिन्ही जगावर आपला अधिकार प्रस्थापित केला होता.
यामुळे भगवान इंद्र खूप दुःखी झाले आणि या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी भगवान इंद्र देवतांचे गुरु बृहस्पती यांच्याकडे गेले आणि त्यांना म्हणाले,
अरे देवा! असुरांनी संपूर्ण जगावर आपला अधिकार प्रस्थापित केला. आता सगळीकडे दहशत पसरेल. फक्त तुम्हीच आम्हाला या संकटातून बाहेर काढू शकता.
मंत्रोच्चारापासून बनवलेली रक्षा पोतली
बृहस्पतीने नम्रपणे इंद्राला मंत्र जपण्यास सांगितले आणि श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेला रक्षणाचे संस्कार सुरू केले.
पौर्णिमेच्या दिवशी इंद्राने मंत्रोच्चार करून रक्षा पोतली तयार केली. या रक्षा पोतलीमध्ये मंत्रांच्या माध्यमातून अनेक शक्ती ओतल्या गेल्या.
इंद्राने ही पोतली त्याची पत्नी शची (इंद्राणी म्हणून ओळखली जाते) हिला दिली. इंद्राणीने ही रक्षा पोतली भगवान इंद्राच्या उजव्या हाताला बांधली.
पोतली बांधून भगवान इंद्र असुरांशी लढायला गेले आणि या युद्धाच्या शेवटी भगवान इंद्र जिंकले.
इंद्राणीने भगवान इंद्राच्या हातावर रक्षा पोतली बांधल्यामुळे इंद्राचा विजय झाला असे म्हणतात.
या कारणास्तव अनेक स्त्रिया संरक्षणासाठी त्यांच्या पतीला राखी बांधतात.
मला आशा आहे की आपल्याला सर्वांना रक्षाबंधन का साजरे केले जाते, बद्दल संपूर्ण माहिती व्यवस्थितरित्या समजली असेल. आपल्या सर्व मित्र व मैत्रिणींना Whatsapp वरती किंवा इतर सोशल मीडियावर शेअर करावा म्हणजे त्यांनाही याविषयी ज्ञान मिळेल
हे पण वाचा वेबसाईट कशी तयार करायची